มะนาว “แป้นสุขประเสริฐ”

แหล่งที่มาและประวัติ

 

        คุณวัง สุขประเสริฐ ได้ปรับปรุงพันธุ์โดยการผสมเกสรพันธุ์แม่ แป้นพิจิตร 1 และพันธุ์พ่อ แป้น และ ประสบความสำเร็จในการผสมพันธุ์มะนาว จึงกลายมาเป็นมะนาว “แป้นสุขประเสริฐ”

          โดยใน ปี พ.ศ. 2545 -2547 ได้รวบรวมพันธุ์แม่ (แป้นพิจิตร 1 เป็นของศูนย์วิจัยและพัฒนาการเกษตร พิจิตร) ซึ่งมีลักษณะทนต่อโรคแครงเกอร์ แต่เปลือกหนา เมล็ดเยอะ และพันธุ์พ่อ (แป้น เป็นของเกษตรกร) ซึ่ง มีลักษณะลูกดก เปลือกบาง เมล็ดน้อย น้ำมีกลิ่นหอม แต่ไม่ทนต่อโรคแครงเกอร์

          ปี พ.ศ.2548-2556 ได้ทำการผสมพันธุ์แม่ (แป้นพิจิตร 1) และ พันธุ์พ่อ (แป้น) โดยใช้เกสรตัวผู้ จากดอกต้นพ่อพันธุ์มาติดบนเกสรตัวเมียของดอกต้นแม่พันธุ์ เมื่อผสมพันธุ์เสร็จเรียบร้อย คลุมดอกที่ผสมแล้ว ด้วยถุงพลาสติก เพื่อป้องกันการผสมเกสรที่อาจเกิดจากเกสรตัวผู้อื่น ๆ ตามธรรมชาติ และผูกป้ายแสดง หลักฐานการผสมพันธุ์ไว้ที่โคนของก้านดอกนั้น และเก็บพลาสติกที่คลุมออกเมื่อมีการผสมเกสรเสร็จเรียบร้อยแล้ว โดยสังเกตจากกลีบดอกร่วงหล่นหมด และขนาดของรังไข่เจริญเติบโต และเมื่อมะนาวที่ผสมเกสรออกลูก จึงได้แบ่งมะนาวจำนวน 150 ลูก ออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มที่มีเมล็ด 1-4 เมล็ด/ผล ได้เมล็ด จำนวน 300 เมล็ด และกลุ่มที่มีเมล็ด 5 เมล็ด/ผล ได้เมล็ด จำนวน 300 เมล็ด

          หลังจากนั้นนำเมล็ดจากทั้งสองกลุ่มมาเพาะเป็นต้นกล้า จนอายุประมาณ 2 เดือน เริ่มทดสอบ การต้านทานโรคแครงเกอร์ โดยการสเปรย์เชื้อแบคทีเรียที่ก่อโรคกับต้นกล้า ปรากฏว่าต้นกล้าเมล็ดกลุ่มที่ 1 (1-4 เมล็ด/ผล) สามารถต้านทานโรค หรือไม่แสดงอาการ จำนวน 4 ต้น จากนั้นได้นำต้นกล้าที่ได้ทั้ง 4 ต้น นำไปปลูกทดสอบ โดยการปลูกในวงบ่อซีเมนต์ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 1 เมตร สูง 50 เซนติเมตร ด้านล่างรอง วัสดุปลูก ใช้แกลบดำ 3 ส่วน ดิน 2 ส่วน ปุ๋ยคอกเก่า 1 กระสอบ/วงบ่อ วัสดุปลูกต้องคำนึงถึงการระบายน้ำดี เป็นสาคัญ ช่วงแตกใบอ่อน มีการป้องกันแมลงไม่ให้รบกวน ปัจจุบันต้นมะนาวแป้นสุขประเสริฐให้ผลผลิต และคัดเลือกสายพันธุ์มะนาวที่มีลักษณะตรงความต้องการ ทนโรค มีเปลือกบาง เมล็ดน้อย จนได้มะนาวชื่อว่า “แป้นสุขประเสริฐ”

          ปี พ.ศ. 2557 -2558 ทดสอบความพึงพอใจของผู้บริโภค โดยให้แม่ค้าส้มตาทดลองใช้และบอก ถึงคุณภาพ และนาเข้าโรงรับซื้อมะนาว ซึ่งปรากฏว่าเป็นที่น่าพอใจ

ลักษณะประจำพันธุ์ทางพฤกษศาสตร์

ชนิดพืช/ประเภท ไม้ยืนต้นขนาดเล็ก ชื่อวิทยาศาสตร์ Citus aurantiifolia (Christm.) Swingle อยู่ในวงศ์ Rutaceae

ต้น ทรงต้นมีลักษณะเป็นพุ่ม สูงประมาณ 2-4 เมตร ลำต้นสีเทาแกมน้ำตาล มีหนามแหลมบริเวณกิ่งอ่อนและซอกใบ

ใบ เป็นใบประกอบชนิดใบย่อยหนึ่งใบ สีเขียวอ่อน รูปร่างใบเป็นรูปไข่ ยาวรี ปลายใบแหลม ขอบใบหยักเล็กน้อย ขนาดใบกว้าง 3-5 เซนติเมตร ยาว 4-8 เซนติเมตร เนื้อใบมีต่อมน้ำมันกระจาย (oil grand) ก้านใบสั้น

ดอก ช่อดอกประกอบด้วยดอกเดี่ยวสีขาว เกิดที่ซอกใบ กลิ่นหอมอ่อน ๆ ร่วงง่าย

ผล มีลักษณะค่อนข้างกลมแป้น มีตุ้มเล็ก ๆ ที่ปลายผล ผิวผลขรุขระมีต่อมน้ามัน เมื่อสุกจะมีสีเหลือง เนื้อข้างในมีลักษณะเป็นกลีบหลายกลีบบรรจุถุงเยื่อบาง ๆ ขนาดเล็กจำนวนมาก ฉ่ำน้ำ มีสีเหลืองอ่อน รสเปรี้ยว มีเมล็ดขนาดเล็กคล้ายรูปกระสวย หัวและท้ายแหลม เนื้อในเมล็ดสีขาว

ลักษณะเด่นพิเศษ เมล็ดน้อย ทนโรค เปลือกบาง น้ำมีกลิ่นหอม

          จากคุณลักษณะเด่นของมะนาวแป้นสุขประเสริฐดังกล่าวข้างต้น ที่ "เมล็ดน้อย ทนโรค เปลือกบาง น้ำมีกลิ่นหอม" รวมทั้งที่มีความทนทานต่อโรคแครงเกอร์มากกว่ามะนาวแป้นพันธ์อืน ๆ อย่างชัดเจน ซึ่งเป็นปัญหาหนักอกของผู้ปลูกมะนาวทุกสวน ตลอดจนการยอมรับในชื่อเสียงของผู้พัฒนาพันธ์ คือ อ.วัง สุขประเสริฐ ทางบ้านสวนจันทร์ริมบึง อ.มะขาม จ.จันทบุรี จึงมั่นใจในมะนาวพันธ์นี้เป็นอย่างมาก จึงได้นำมาปลูกเป็นพืชหลักของสวนเป็นจำนวนมาก ทั้งๆที่ในช่วงนี้กิ่งพันธ์จะมีราคาแพงมาก กว่าพันธ์อื่น ๆ ทุกสายพันธ์ แต่ด้วยความมั่นใจในคุณสมบัติดังกล่าวข้างต้น ที่คิดว่าจะต้องให้ผลคุ้มค่าอย่างแน่นอนจึงได้ตัดสินใจใช้มะนาว "แป้นสุขประเสริฐ" ให้เป็นพืชหลักของสวน นอกจากจะมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นการผลิตมะนาวที่มีคุณภาพป้อนสู่ตลาดแล้ว ทางสวนของเรายังได้ผลิตกิ่งพันธ์ทั้งประเภทกิ่งตอน กิ่งเสียบยอด ไว้บริการแก่ผู้ที่สนใจไว้เป็นจำนวนมาก ในราคาที่เหมาะสม สำหรับท่านที่สนใจสามารถสอบถามเพิ่มเติม และสั่งจอง ได้ โทร. 083-008-7986